Energieke bijeenkomst Connect@DIFFER

Dutch Institute for Fundamental Energy Research

DIFFER is het Dutch Institute for Fundamental Energy Research. Met het prachtige pand op de campus van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) weet het instituut veel van de aanwezige collega’s al snel voor zich te winnen. De lentezon schijnt door de hoge ramen het fris vormgegeven pand binnen als we ons, via de koffie en thee, naar de collegezaal op de tweede verdieping begeven.

Drie rollen van NWO

Marcel Levi heet alle NWO’ers welkom. Hij vertelt over de drie verschillende rollen van NWO: financieren, verbinden en onderzoeken. En over hoe deze rollen wat meer met elkaar in verbinding kunnen komen, zoals vandaag tijdens deze bijeenkomst. Marcel prijst de instituten: “Het zijn internationale topcentra, zij zijn de voorhoede van de wetenschap.”

Fundamenteel energieonderzoek

De focus van het fundamenteel energieonderzoek bij DIFFER is materialen, processen en systemen van solar fuels en fusie-energie, zo licht directeur Marco de Baar toe. “Weet iemand waarom vooral materialen zo essentieel zijn voor de energietransitie?”, vraagt Marco aan de toehoorders. Het blijft even stil. “Voor nieuwe schone manieren van energieproductie en -opslag zijn materialen nodig om die processen sneller en efficiënter te maken”, licht hij toe. “Ook doen we bij DIFFER onderzoek naar materialen die extreme omstandigheden kunnen doorstaan, zoals in een fusiereactor, waar enorme temperaturen worden bereikt.”

Het enthousiasme van Marco is aanstekelijk. Met passie vertelt hij over het onderzoek van het instituut en de natuurkunde en scheikunde erachter. Over waterstof en metalen en onderzoeksopstellingen in huis, die uniek zijn in de wereld. “Als ik slimme dingen zeg, heb die van Matthijs van Berkel”, lacht Marco. Een mooier bruggetje naar de volgende spreker, Matthijs, is niet mogelijk.

Vidi-beurs voor regelsystemen

Matthijs van Berkel is groepsleider bij DIFFER. Hij studeerde Werktuigbouwkunde aan de TU/e met als specialisatie regeltechniek. In 2022 ontving hij een Vidi-beurs voor zijn onderzoek naar een holistisch regelsysteem voor fusiereactoren. Aan de hand van een eenvoudig voorbeeld legt Matthijs uit wat een regelsysteem is: de thermostaat van de cv-ketel. De ketel gaat aan als het te koud wordt in huis, en weer uit als je huis op de ingestelde temperatuur is. Zijn onderzoek gaat over het systeem achter het onder controle houden van de fusiereactie in een reactor. Erg belangrijk, want als het te heet wordt in de reactor, gaat de machine kapot.

Het onderzoek van Matthijs is onderdeel van enkele internationale projecten die allemaal werken aan het bouwen van die ster op aarde. Bijvoorbeeld in het internationale megaproject ITER, een experimentele fusiereactor die in Zuid-Frankrijk wordt gebouwd.

Rondleiding langs onderzoeksopstellingen

Na een flitsende quiz, geleid door DIFFER-collega’s Rianne van Hoek (communicatie) en David van Walderveen (strategie), start de rondleiding door het pand. De NWO’ers gaan in drie groepen uiteen. DIFFER heeft prachtige faciliteiten waar onderzoekers van over de hele wereld gebruik van kunnen maken: een Ion Beam Facility, Magnum-PSI en Upgraded Pilot PSI en verschillende chemische labs. Verschillende onderzoekers vertellen over wat we ongeveer (kunnen) zien in al dat metaal, draadjes, enorme buizen en, ja, ook wat stukjes huis-tuin-en-keuken aluminiumfolie. Op DIFFER is ook een werkplaats waar een klein team van gedreven technici bijzondere onderdelen maakt.

Het menselijk lichaam heeft vanzelfsprekend ook wat energie nodig op deze leerzame dag. Tijdens de lunch wordt genetwerkt en kan nog verder aan het kennisniveau worden gewerkt rondom posterpresentaties van zes PhD-studenten.

(Kunst)wandeling op de campus

Om 14.00 uur loopt het programma op het instituut ten einde en vervolgen we onze weg naar buiten. Een wandelgids van het TU/e-terrein neemt ons met een kleine omweg langs allerlei gebouwen en kunstwerken mee richting het centraal station van de Lichtstad.

De campus werd in 1957 geopend en groeit sindsdien. Tussen onder meer het brutalistische betongeweld van de architectuur uit de jaren zestig en zeventig vinden we allerlei beelden en objecten. De gids vertelt dat bij de opening of heropening van een pand op de campus ook altijd een nieuw kunstwerk wordt geplaatst. Op de begane grond van het Neuro Atrium hangt bijvoorbeeld ‘Loom Room’ (2022-2023), een handgeweven werk van textiel van kunstenares Hella Jongerius. In de vijver bij het Atlasgebouw staat het beeld ‘Wording’ (1968) van Piet Kiellaars.

Het zonnetje van vanochtend heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een donkere lucht en een koude wind. “Ik kruip zo de warme trein in”, klinkt het uit de groep. Tijd om deze geslaagde editie van Connect af te ronden.

Over Connect@

Een Connect@-bijeenkomst is een interne NWO-bijeenkomst, rond een aansprekend thema, onderwerp of organisatieonderdeel, die inspireert en verbindt. Georganiseerd door en voor de medewerkers van NWO-D en NWO-I. We organiseren Connect@ omdat we het belangrijk vinden om kennis te delen en intern verbinding met elkaar te maken. Zeker gezien de complexe organisatiestructuur. Wil je meer weten over de Connect@-bijeenkomsten? Neem dan contact op met Julien Larroque (concerncommunicatie) en Martine van Harderwijk (communicatie bureau NWO-I), via connect@nwo.nl.

Tekst: Kim Damen

Nieuwsbrief Inside NWO-I, mei 2024
Op de NWO-I website vind je het archief van de nieuwsbrief Inside NWO-I.