Digital Competence Center (DCC) kan nog beter inspelen op wensen van instituten

Digitale vaardigheden en advies

Het DCC is ingesteld om onderzoekers bij de NWO-instituten te helpen met het ontwikkelen van digitale vaardigheden en hen te adviseren over het ontsluiten van hun data en software. Reinder: "Denk aan leren programmeren in Python, maar ook over hoe onderzoekers data moeten beheren en hoe ze versiebeheer kunnen gebruiken als ze software schrijven. NWO stimuleert het gebruik van data en software volgens het FAIR-principe. FAIR staat voor Findable - vindbaar, Accessible - toegankelijk, Interoperable - uitwisselbaar en Reusable - herbruikbaar. Dit sluit aan bij het Open Science-beleid van NWO, dat streeft naar volledig open access publiceren van wetenschappelijke artikelen en onderzoeksdata voor zover dat mogelijk is.” 

Door samenwerking problemen tackelen

Naast het opzetten van trainingen en workshops leidt Reinder vanuit het DCC een stuurgroep met vertegenwoordigers van alle instituten, waarin interesses of vragen van de instituten op tafel komen. "Collega’s in de instituten weten precies bij wie ze in hun eigen organisatie moeten aankloppen met digitale vraagstukken, maar als deze deskundigen niet direct een antwoord hebben, bespreken we het in de groep. Een voorbeeld daarvan is 'hoe omgaan met data repositories', de plekken waar onderzoekers tijdens of na een onderzoeksproject data opslaan. Dergelijke problemen tackelen door samenwerking is efficiënter dan wanneer elk instituut zelf met soortgelijke issues aan de slag gaat", zegt Reinder.

AI veilig inzetten

Nieuwe collega Olga Minaeva leerde tijdens haar promotietraject aan de Rijksuniversiteit Groningen veel over data science en programmeren en deed ervaring op met het gebruik van AI-tools (artificial intelligence), zoals ChatGPT. AI interesseert haar bovenmatig en binnen het DCC is Olga's kennis van AI-tools aanvullend op de expertise van Reinder. Olga is positief over de mogelijkheden van AI: "Het gebruik van de tools bespaart onderzoekers veel tijd die ze aan ander werk kunnen besteden. AI gaat niet meer weg. Als we nu leren om AI op de juiste manier te gebruiken, hebben we zelf in de hand hoe we ermee verder gaan. Natuurlijk zitten er risico's aan het gebruik van AI. Die moet je herkennen. Je moet je niet laten meeslepen door alle mogelijkheden die AI biedt. Ik ga advies geven over hoe je AI legaal en veilig voor mensen en gegevens in kunt zetten."

ChatGPT

Reinder heeft positieve ervaringen met het gebruik van ChatGPT bij het schrijven van tekst en voor het coderen: "ChatGPT geeft uitleg over wat je wilt doen, omschrijft een voorbeeld en legt vervolgens uit wat je bereikt hebt." Olga voegt toe dat ChatGPT ook fouten vindt in codes: "Dat is vooral frustrerend als je in R (programmeertaal, redactie) aan het programmeren bent en een foutmelding krijgt. Het kan een komma zijn die je niet opmerkte of een verkeerd formaat van data, maar je weet dat niet. Als je ChatGPT vraagt wat er fout ging, geeft het een voorstel voor reparatie. Soms vergist ChatGPT zich en corrigeert de fout met 'mijn excuses, dit is mijn correcte antwoord'."

Uitvoeringsplan investeringen digitale onderzoeksinfrastructuur

Reinder licht toe dat de nieuwe functie bij DCC gefinancierd wordt uit middelen van het 'Uitvoeringsplan investeringen digitale onderzoeksinfrastructuur'. In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voerde NWO activiteiten uit op twee hoofdlijnen: rekenfaciliteiten en digitalisering. Het grootste deel van de financiering ging naar de nieuwe supercomputer Snellius (bij SURF) en het overige naar de instelling van TDCC's (thematische DCC’s), DCC's, en het Nederlandse eScience Center, die alle werken aan digitalisering. Hij vertelt dat het NWO-I DCC veel samenwerkt met het eScience Center: "Wij doen de basisworkshops, zij de geavanceerde trainingen. Soms organiseren we samen een training, zoals afgelopen jaar over astronomische data science. Er lopen diverse succesvolle samenwerkingen van instituten met het eScience Center. Ook binnen SURF (de coöperatie van Nederlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen waarin de leden digitale krachten bundelen, redactie) is er veel vruchtbare uitwisseling. NWO is lid van SURF."

Duurzaam doorontwikkelen

Begin maart publiceerde NWO de uitkomsten van de positieve evaluatie van het Uitvoeringsplan, met de aanbeveling aan de raad van bestuur van NWO om het Uitvoeringsplan op belangrijke punten duurzaam door te ontwikkelen. Dit past in het kader van de NWO-strategie 2023-2026 'Wetenschap werkt! In deze strategie zijn ambities voor een robuust stelsel en onbelemmerde samenwerking opgenomen, zoals een betere ondersteuning van onderzoekers rondom digitalisering, inclusief een doelmatig en doeltreffend financieringsinstrumentarium. Deze ambities van NWO liggen in lijn met de aanbevelingen uit de evaluatie.

Reinder en Olga staan nu in de startblokken voor hun eerste gezamenlijke activiteit: bij de instituten met een brainstorm inventariseren welke wensen zij hebben voor training over het gebruik van AI-applicaties.

Meer weten

Op de themapagina DCC op de NWO-I-website vind je meer informatie.

Tekst: Anita van Stel
Nieuwsbrief Inside NWO-I, juni 2024
Op de NWO-I website vind je het archief van de nieuwsbrief Inside NWO-I.